Η οργάνωση διδασκαλίας και οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιγράφονται αναλυτικά στο 4.

Υποβάθρου, Γενικών Γνώσεων,  

Επιστημονικής Περιοχής,

Ανάπτυξης Δεξιοτήτων

Το συνολικό Πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης (Πρακτική Άσκηση Ι, ΙΙ, III και IV), συνδέοντας τις θεωρητικές σπουδές με την εκπαιδευτική πραγματικότητα, την παιδαγωγική γνώση με την εμπειρία από την διδακτική πράξη, και παρέχοντας στον/στην φοιτητή/ρια ευκαιρίες για επεξεργασία των εμπειριών, αναστοχασμό και αλληλεπίδραση με εμπλεκόμενο διδακτικό προσωπικό και συμφοιτητές, επιδιώκει:

1.       την βαθμιαία εξοικείωσή του/της με το μελλοντικό επαγγελματικό πεδίο και τις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού έργου,

2.       την ανάπτυξη ικανοτήτων παρατήρησης, περιγραφής, κατανόησης, ερμηνείας και κριτικής ανάλυσης της διδακτικής-εκπαιδευτικής πράξης,

3.       την βαθμιαία εισαγωγή στους βασικούς τομείς της καθημερινής επαγγελματικής δραστηριότητας: τον σχεδιασμό, την διεξαγωγή και την αξιολόγηση του παιδαγωγικού-διδακτικού έργου,

4.       την ανάπτυξη ερευνητικής, κριτικής και υπεύθυνης παιδαγωγικής στάσης,

5.       την διαμόρφωση επαγγελματικής συνείδησης και ταυτότητας ως στοχαζόμενου εκπαιδευτικού,

6.       την διαρκή διεύρυνση και συστηματοποίηση της προσωπικής παιδαγωγικής-διδακτικής θεωρίας του φοιτητή, με βάση την οποία, ως στοχαζόμενος εκπαιδευτικός, θα κατανοεί και θα διαμορφώνει υπεύθυνα και αποτελεσματικά και θα αξιολογεί με αυτοκριτική διάθεση την παιδαγωγική-διδακτική πράξη,

7.       την καλλιέργεια σταθερής βούλησης για συνεχή βελτίωση, δια βίου μάθηση και επαγγελματική ανάπτυξη.

Β. Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα «Πρακτικής Άσκησης Ι»

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος «Πρακτική Άσκηση Ι» ο/η φοιτητής/ρια αναμένεται να είναι σε θέση:

·         Να κατανοεί την πολυπλοκότητα του έργου και του ρόλου του εκπαιδευτικού. [ΜΑ1]

·         Να παρατηρεί, να περιγράφει, να ερμηνεύει και να αναλύει κριτικά την διδακτική πράξη, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές συνθήκες και προϋποθέσεις του εκπαιδευτικού έργου και αξιοποιώντας την θεωρητική διδακτική-παιδαγωγική γνώση (έννοιες, αρχές, θεωρίες, μοντέλα, μεθόδους/πρακτικές/τεχνικές). [ΜΑ2]

·         Να αξιοποιεί τις γνώσεις του/της για την κατάλληλη οργάνωση του χώρου της σχολικής τάξης ως περιβάλλοντος μάθησης και ανάπτυξης. [ΜΑ5]

·         Να αξιοποιεί τις γνώσεις του/της για την οργάνωση των διαπροσωπικών σχέσεων στην σχολική τάξη και την δημιουργία ενός ευνοϊκού για μάθηση και ανάπτυξη ψυχο-κοινωνικού περιβάλλοντος (κλίματος) της τάξης. [ΜΑ5]

·         Να εφαρμόζει τεχνικές πρόληψης και παιδαγωγικής αντιμετώπισης προβλημάτων συμπεριφοράς. [ΜΑ11]

·         Να εφαρμόζει τεχνικές πρόκλησης και διατήρησης του ενδιαφέροντος των μαθητών για το διδακτικό αντικείμενο. [ΜΑ10]

·         Να σχεδιάζει και να οργανώνει την διδακτική-μαθησιακή διαδικασία με δημιουργικό τρόπο και αιτιολογώντας τις επιλογές του/της. [ΜΑ6]

·         Να διαχειρίζεται με παιδαγωγικό τρόπο την διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα στην σχολική τάξη. [ΜΑ12]

·         Να διερευνά συγκεκριμένα προβλήματα/ερωτήματα της διδακτικής-παιδαγωγικής πράξης με μεθοδικότητα, μελετώντας σχετική βιβλιογραφία και συνδέοντας την εμπειρία από την σχολική τάξη με την θεωρία και την έρευνα, και να παρουσιάζει με συστηματικό τρόπο και σαφήνεια, γραπτώς ή/και προφορικώς, τα αποτελέσματα της έρευνάς του/της. [ΜΑ14]

·         Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

·         Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

·         Λήψη αποφάσεων

·         Αυτόνομη εργασία

·         Ομαδική εργασία

·         Σεβασμός στην διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

·         Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

·         Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

1η εβδομάδα: Παρουσίαση του προγράμματος της Πρακτικής Άσκησης Ι: θεωρητικό πλαίσιο, στόχοι και προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, περιεχόμενα, οργάνωση και μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης, αξιολόγηση του/της φοιτητή/ριας.

2η-3η εβδομάδα: Οργάνωση του υλικού περιβάλλοντος της μάθησης και ανάπτυξης (χώρος – διδασκαλία – επικοινωνία). Παρατήρηση διδασκαλίας σε σχολικές τάξεις (4 ώρες). Συζήτηση παρατηρήσεων, ερωτημάτων, προβληματισμών.

4η-5η εβδομάδα: Οργάνωση των διαπροσωπικών σχέσεων και της επικοινωνίας στην σχολική τάξη: διαμόρφωση ευνοϊκού για μάθηση και ανάπτυξη ψυχοκοινωνικού περιβάλλοντος. Παρατήρηση διδασκαλίας σε σχολικές τάξεις (4 ώρες), με δυνατότητα μερικής εμπλοκής στην διδακτική διαδικασία. Συζήτηση παρατηρήσεων, ερωτημάτων, προβληματισμών.

6η-7η εβδομάδα: Πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων συμπεριφοράς. Παρατήρηση διδασκαλίας σε σχολικές τάξεις (4 ώρες). Παρατήρηση διδασκαλίας σε σχολικές τάξεις (4 ώρες), με δυνατότητα μερικής εμπλοκής στην διδακτική διαδικασία. Συζήτηση παρατηρήσεων, ερωτημάτων, προβληματισμών.

8η-9η εβδομάδα: Πρόκληση και διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών για το διδακτικό αντικείμενο. Παρατήρηση διδασκαλίας σε σχολικές τάξεις (4 ώρες), με δυνατότητα μερικής εμπλοκής στην διδακτική διαδικασία. Συζήτηση παρατηρήσεων, ερωτημάτων, προβληματισμών.

8η-9η εβδομάδα: Οργάνωση της διδακτικής-μαθησιακής διαδικασίας. Παρατήρηση διδασκαλίας σε σχολικές τάξεις (4 ώρες), με δυνατότητα μερικής εμπλοκής στην διδακτική διαδικασία. Συζήτηση παρατηρήσεων, ερωτημάτων, προβληματισμών.

10η εβδομάδα: Διαφοροποίηση της διδασκαλίας.

11η εβδομάδα: Σχεδιασμός και αξιολόγηση διδασκαλίας.

12η εβδομάδα: Σχεδιασμός, πραγματοποίηση και αξιολόγηση ωριαίων διδασκαλιών από τους/τις φοιτητές/ριες.

13η εβδομάδα: Συζήτηση εμπειριών από τις ωριαίες διδασκαλίες. Αποτίμηση του προγράμματος της Πρακτικής Άσκησης Ι.

– Χρήση Η/Υ και προβολέα για παρουσιάσεις power point.

– Επικοινωνία με τους/τις φοιτητές/ριες μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

– Επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος

και οι μέθοδοι διδασκαλίας.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς

και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης,

ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Αναφέρονται  ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και πού είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

α) Διαμορφωτική αξιολόγηση

Τα φύλλα εργασίας, τα οποία συμπληρώνουν οι φοιτητές/ριες μετά από κάθε παρατήρηση διδασκαλίας (ατομικές γραπτές εργασίες μικρής έκτασης, 2-3 σελ.), αξιολογούνται και οι φοιτητές/ριες λαμβάνουν την ανάλογη ανατροφοδότηση, ώστε να είναι σε θέση να βελτιώσουν την ποιότητα των επόμενων φύλλων εργασίας.

β) Τελική αξιολόγηση

Η τελική αξιολόγηση πραγματοποιείται με βάση την ποιότητα και αρτιότητα των φύλλων εργασίας (40%) και της τελικής ατομικής γραπτής εργασίας (50%). Συνεκτιμάται και η ενεργός συμμετοχή στο μάθημα (10%).

Στις γραπτές εργασίες (φύλλα εργασίας και τελική εργασία) αξιολογούνται η περιγραφική, η αναλυτική, η συνθετική και η αξιολογική-κριτική ικανότητα του/της φοιτητή/ριας κατά την διερεύνηση ενός θέματος ή την επίλυση ενός προβλήματος αξιοποιώντας θεωρητικές γνώσεις από την σχετική βιβλιογραφία (έννοιες, αρχές, θεωρίες, μοντέλα, μεθόδους, τεχνικές, πρακτικές).

Κριτήρια αξιολόγησης των γραπτών εργασιών αποτελούν η πληρότητα του περιεχομένου, η συστηματικότητα στην ανάπτυξη της σκέψης (δομή, ενότητα και συνοχή του κειμένου), η σαφήνεια του λόγου, η τεκμηρίωση των απόψεων που υποστηρίζονται, η ευρηματικότητα και πρωτοτυπία, η ορθή χρήση της βιβλιογραφίας και η γλωσσική ορθότητα (ορθογραφία, στίξη, σύνταξη).

Ο τρόπος και τα κριτήρια αξιολόγησης περιγράφονται λεπτομερώς στο πρώτο μάθημα του εξαμήνου και αναφέρονται στην πλατφόρμα e-class (Πληροφορίες μαθήματος).

Οι οδηγίες για την συγγραφή της τελικής εργασίας αναρτώνται στην  ηλεκτρονική πλατφόρμα e–class.

Ματσαγγούρας, Ηλίας (2006). Θεωρία και πράξη της διδασκαλίας. Σχολική τάξη: Χώρος, ομάδα, πειθαρχία, μέθοδος. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη. (Κωδικός βιβλίου στον Εύδοξο: 22340)

Jacobsen, D.A., Eggen, P., & Kauchak, D. (2011). Μέθοδοι διδασκαλίας: Ενίσχυση της μάθησης των παιδιών από το νηπιαγωγείο έως το λύκειο. Επιμ. Μ. Σακελλαρίου & Μ. Κόνσολας, Μτφρ. Ρ. Λαμπρέλλη. Αθήνα: Διάδραση. (Κωδικός βιβλίου στον Εύδοξο: 12543007)

Πρόσθετη προτεινόμενη βιβλιογραφία

Αναγνωστοπούλου, Μ. (2005). Οι διαπροσωπικές σχέσεις εκπαιδευτικού – μαθητών στη σχολική τάξη: Μια θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

Βαλιαντή, Σ., & Νεοφύτου, Λ. (2017). Διαφοροποιημένη διδασκαλία: Λειτουργική και αποτελεσματική εφαρμογή. Αθήνα: Πεδίο.

Βρεττός, Γ. (2018). Μη λεκτική συμπεριφορά εκπαιδευτικού – μαθητή. Αθήνα: Διάδραση.

Γερμανός, Δ. (2002). Οι τοίχοι της γνώσης: Σχολικός χώρος και εκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg.

Δημητριάδου, Κ. (2016). Νέοι προσανατολισμοί της Διδακτικής: Προσαρμογή της διδασκαλίας στις εκπαιδευτικές προκλήσεις του 21ου αιώνα. Αθήνα: Gutenberg.

Elliott, S.N., Kratochwill, Th.R., Littlefield Cook, J., & Travers, J.F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική διδασκαλία, αποτελεσματική μάθηση. Επιμ. Α. Λεονταρή & Ε. Συγκολλίτου, Μτφρ. Μ. Σόλμαν & Φ. Καλύβα. Αθήνα: Gutenberg.

Goethals, Μ.S., Howard, R.A., & Sanders, M.M. (2013). Ο αρχάριος εκπαιδευτικός ενώπιον της διδασκαλίας: Μια δοκιμή προσέγγισης στην αναστοχαστική διδακτική πράξη. Επιμ. Γ. Σπανός, Μτφρ. Α. Αργυροπούλου & Ρ. Ευριπίδου. Αθήνα: Εκδόσεις DaVinci.

Ζαφειροπούλου, Μ., & Καλαντζή-Αζίζι, Α. (Επιμ.). (2011). Προσαρμογή στο σχολείο: Πρόληψη και αντιμετώπιση δυσκολιών. Αθήνα: Πεδίο.

Jouce, B., Weil, M., & Callhoun, E. (2009). Διδακτική Μεθοδολογία. Διδακτικά μοντέλα. Επιμ. Κ. Κασιμάτη, Μτφρ. Ν. Καβουράκου. Αθήνα: Ίων.

Καλαϊτζοπούλου, Μ. (2001). Ο εκπαιδευτικός ως στοχαζόμενος επαγγελματίας. Αθήνα: Τυπωθήτω – Γ. Δαρδανός.

Κασσωτάκης, Μ., & Φλουρής, Γ. (2006). Μάθηση και διδασκαλία, τόμος Β΄: Θεωρία, πράξη και αξιολόγηση της διδασκαλίας. Αθήνα: Αυτοέκδοση.

Καψάλης, Α. (2009). Παιδαγωγική Ψυχολογία. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

Καψάλης, Α., & Νημά, Ε. (2008). Σύγχρονη Διδακτική. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

Klinzing, H.G., Πολεμικός, Ν., Κοντάκος, Α., & Σταμάτης, Π. (Επιμ.). (2014). Μη λεκτική επικοινωνία στην εκπαίδευση: θεωρία και πράξη. Αθήνα: Διάδραση

Κούρτη, Ε. (2007). Η μη λεκτική επικοινωνία στο σχολείο. Σειρά “Κλειδιά και αντικλείδια”, Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Κουτσελίνη, Μ., Θεοφιλίδης, Χ. (2007). Διερεύνηση και συνεργασία: Για μια αποτελεσματική διδασκαλία. Αθήνα: Γρηγόρης.

Ματσαγγούρας, Η. (2007). Στρατηγικές διδασκαλίας: Η κριτική σκέψη στη διδακτική πράξη. Αθήνα: Gutenberg.

Ματσαγγούρας, Η. (2008). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα: Γρηγόρης.

Mαυρογιώργος, Γ. (1986). Σχολικός χώρος και αυταρχική εκπαίδευση. Στο Α. Γκότοβος, Γ. Mαυρογιώργος, & Π. Παπακωνσταντίνου, Κριτική Παιδαγωγική και εκπαιδευτική πράξη. Aθήνα: Σύγχρονη Εκπαίδευση.

Μαυροσκούφης, Δ. (2008). Διδακτική μεθοδολογία και ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

Μπερερής, Π., & Τρούκη, Ε. (2009). Λόγος και επικοινωνία στην εκπαιδευτική πράξη: Ρητά και άρρητα μηνύματα κατά τη διαμόρφωση του επικοινωνιακού κλίματος στη σχολική τάξη. Αθήνα: Καστανιώτης.

Μπίκος, Κ. (2011). Κοινωνικές σχέσεις και αλληλεπίδραση στη σχολική τάξη. Θεσσαλονίκη: Ζυγός.

Ξωχέλλης, Π. (2006). Ο εκπαιδευτικός στον σύγχρονο κόσμο: Ο ρόλος και το επαγγελματικό του προφίλ σήμερα, η εκπαίδευση και η αποτίμηση του έργου του. Αθήνα: Τυπωθήτω – Γ. Δαρδανός.

Παντελιάδου, Σ., & Φιλιππάτου, Δ. (Επιμ.). (2013). Διαφοροποιημένη διδασκαλία: Θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές πρακτικές. Αθήνα: Πεδίο.

Πηγιάκη, Π. (2004). Προετοιμασία, σχεδιασμός και αξιολόγηση της διδασκαλίας. Διδακτική μεθοδολογία. Αθήνα: Γρηγόρης.

Schunk, D.H., Pintrich, P.R., Meece, J. (2010). Τα κίνητρα στην εκπαίδευση. Επιμ. Ν. Μακρής & Δ. Πνευματικός, Μτφρ. Μ. Κουλεντιανού. Αθήνα: Gutenberg – Γ. & Κ. Δαρδανός.

Slavin, R. (2007). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Θεωρία και πράξη. Επιμ. Κ. Κόκκινος, Μτφρ. Ε. Εκκεκάκη. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Τριλιανός, Θ. (2013). Μεθοδολογία της διδασκαλίας. Αθήνα: Διάδραση.

Wragg, E.C. (2004). Διαχείριση της σχολικής τάξης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Μτφρ. Ν. Αβούρη. Αθήνα: Σαββάλας.

Φρυδάκη, Ε. (2009). Η διδασκαλία στην τομή της νεωτερικής και της μετανεωτερικής σκέψης. Αθήνα: Κριτική.

Χατζηγεωργίου, Ι. (2011). Γνώθι το Curriculum: Γενικά και ειδικά θέματα Αναλυτικών Προγραμμάτων και Διδακτικής. Αθήνα: Διάδραση.

Σημείωση 1η: Προτεινόμενη βιβλιογραφία, ομαδοποιημένη ανά θεματική ενότητα, αναρτάται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e–class.

Σημείωση 2η: Στην Πρακτική Άσκηση Ι αξιοποιούνται και διδακτικά συγγράμματα που παρέχονται στους φοιτητές στο πλαίσιο μαθημάτων παιδαγωγικής, διδακτικής και ψυχολογικής κατάρτισης, ώστε να συνδέονται οι θεωρητικές γνώσεις με την εκπαιδευτική πράξη.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

·         Παιδαγωγική Επιθεώρηση

·         Επιστήμες της Αγωγής

·         Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων

·         Μέντορας

·         Κίνητρο

·         Menon: Journal of Educational Research (ηλεκτρ.)

·         Έρευνα στην Εκπαίδευση (ηλεκτρ.)

·         Παιδαγωγική – θεωρία και πράξη (ηλεκτρ.)