Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος,

αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων.

και οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιγράφονται αναλυτικά στο 4.

Υποβάθρου,Γενικών Γνώσεων,

Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α:

·   Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

·   Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης

και το Παράρτημα Β:

·   Περιληπτικός Οδηγός Συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

Α. Γενικοί στόχοι

Το Πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης (Εφαρμογές στο πεδίο Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και Πρακτική Άσκηση), συνδέοντας τις θεωρητικές σπουδές με την εκπαιδευτική πραγματικότητα, την παιδαγωγική γνώση με την εμπειρία από την διδακτική πράξη, και παρέχοντας στον/στην φοιτητή/ρια ευκαιρίες για επεξεργασία των εμπειριών, αναστοχασμό και αλληλεπίδραση με εμπλεκόμενο διδακτικό προσωπικό και συμφοιτητές, επιδιώκει:

·     την βαθμιαία εξοικείωση του/της φοιτητή/ριας με το μελλοντικό επαγγελματικό πεδίο και το έργο του εκπαιδευτικού,

·     την ανάπτυξη ικανοτήτων παρατήρησης, περιγραφής, κατανόησης, ερμηνείας και κριτικής ανάλυσης της διδακτικής-εκπαιδευτικής πράξης,καθώς και των πραγματικών συνθηκών και προϋποθέσεων του εκπαιδευτικού έργου,

·     την βαθμιαία και συστηματική εισαγωγή στους βασικούς τομείς της καθημερινής επαγγελματικής δραστηριότητας: τον σχεδιασμό, την διεξαγωγή και την αξιολόγηση του παιδαγωγικού-διδακτικού έργου,

·     την ανάπτυξη ερευνητικής, κριτικής και υπεύθυνης παιδαγωγικής στάσης,

·     την διαμόρφωση επαγγελματικής συνείδησης και ταυτότητας ως στοχαζόμενου εκπαιδευτικού, ως ειδικού της διδασκαλίας, της μάθησης, της εκπαίδευσης, της αγωγής,

·     την διαρκή διεύρυνση και συστηματοποίηση της προσωπικής παιδαγωγικής-διδακτικής θεωρίας του φοιτητή, με βάση την οποία, ως στοχαζόμενος εκπαιδευτικός, θα κατανοεί και θα διαμορφώνει υπεύθυνα και αποτελεσματικά και θα αξιολογεί με αυτοκριτική διάθεση την παιδαγωγική-διδακτική πράξη,

·     την καλλιέργεια σταθερής βούλησης για συνεχή βελτίωση, δια βίου μάθηση και επαγγελματική ανάπτυξη.

Το μάθημα«Εφαρμογές στο πεδίο ΙΙΙ» εστιάζει ειδικότερα στον τρίτο γενικό στόχο και συγκεκριμένα στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σχεδιασμού, ανάλυσης και αξιολόγησης διδασκαλίας των γνωστικών αντικειμένων της Γλώσσας, τηςΛογοτεχνίας καιτηςΙστορίας.

Β. Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα

Ο/Η φοιτητής/ρια, συμμετέχοντας στο μάθημα «Εφαρμογές στο πεδίο ΙΙΙ» και αξιοποιώντας γνώσεις και δεξιότητες που έχει αναπτύξει στο πλαίσιο των μαθημάτων «Εφαρμογές στο πεδίο Ι», «Διδακτική της Νεοελληνικής Γλώσσας», «Διδακτική της Ιστορίας»,καθώς και άλλων υποχρεωτικών και κατ’ επιλογήν υποχρεωτικών μαθημάτων συναφούςπεριεχομένου[1], θα αναπτύξει τις ικανότητες σχεδιασμού, ανάλυσης και αξιολόγησης διδασκαλίαςτης Γλώσσας, της Λογοτεχνίας και της Ιστορίας.

Α. Ικανότητα σχεδιασμού διδασκαλίας

Ο/Η φοιτητής/ρια, με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, θα είναι ικανός:

·     Να σχεδιάζει με δημιουργικό τρόπο την διδασκαλία της Γλώσσας,της Λογοτεχνίας και τηςΙστορίας και να τεκμηριώνει τις επιλογές και αποφάσεις του/της που αφορούν τους στόχους, το περιεχόμενο, την διδακτική-μαθησιακή διαδικασία, τα μέσα διδασκαλίας-μάθησης και την αξιολόγηση της μάθησης.

·     Να λαμβάνει υπόψη κατά τον σχεδιασμό, την διεξαγωγή και την αξιολόγηση της διδασκαλίας τις ατομικέςπροϋποθέσεις μάθησης των μαθητών (προϋπάρχουσα γνώση, εμπειρίες σχετικές με το θέμα της διδασκαλίας, ενδιαφέροντα, ρυθμό και στυλ μάθησης κτλ.), τις κοινωνικοπολιτισμικές προϋποθέσεις μάθησης, την σύνθεση, την δυναμική και την ετερογένεια της τάξης, με σκοπό την ανταπόκριση στις διαφορετικές ανάγκες των μαθητών και την επίτευξη των καλύτερων δυνατών μαθησιακών αποτελεσμάτων για κάθε μαθητή.

·     Να αναλύει το θέμα της διδασκαλίας και να καθορίζει και να οργανώνει το περιεχόμενο του μαθήματος.

·     Να εξηγεί την σημασία του συγκεκριμένου θέματος, της γνώσης ή της δεξιότητας που θα κατακτήσει ο/ημαθητής/ρια, για το παρόν και το μέλλον του/της.

·     Να διατυπώνει με σαφήνεια τους μαθησιακούς στόχους / τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέ-σματα, με τρόπο συμβατό με τα ισχύοντα προγράμματα σπουδών των αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένων της δημοτικής εκπαίδευσης.

·     Να επιλέγει κατάλληλες δραστηριότητες, μεθόδους, μέσα και υλικά και να οργανώνει την διδακτική-μαθησιακή διαδικασία, ώστε να προάγονται η κριτική και η δημιουργική σκέψη, η διερευνητική, η αυτενεργός και η συνεργατική μάθηση.

·     Να εντάσσει τις ΤΠΕ στην διδακτική-μαθησιακή διαδικασία κατάλληλα και αποτελεσματικά.

·     Να καθορίζει τα κριτήρια και να επιλέγει κατάλληλες μεθόδους αξιολόγησης της μάθησης (αρχικής-διαγνωστικής, διαμορφωτικής και τελικής) με σκοπό την ανατροφοδότηση των μαθητών.

Β. Ικανότητα ανάλυσης και αξιολόγησης της διδασκαλίας και ικανότητα αναστοχασμού

Ο/Η φοιτητής/ρια, με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, θα είναι ικανός:

·     Να αναλύει και να αξιολογεί με αυτοκριτική διάθεση την διδακτική του/της πράξη και να αναστοχάζεται τις συνέπειες των επιλογών και των πρακτικών του/της για την μάθηση και την ανάπτυξη των μαθητών.

·     Να συγκρίνει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της διδασκαλίας και να εξάγει συμπεράσματα στην κατεύθυνση της ανάπτυξης της διδακτικής ευελιξίας κατά την μαθησιακή διαδικασία (αξιοποίηση του απρόοπτου και προσαρμογή του σχεδιασμού όπου απαιτείται, αποδοχή και ένταξη των ιδεών των μαθητών στο μάθημα, διαχείριση λαθών και παρανοήσεων, αποδοχή του ρυθμού μάθησης των μαθητών κτλ.).

·     Να αποτιμά τον βαθμό επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων για κάθε μαθητή/ρια.

·     Να αναλύει και να ερμηνεύει δυσκολίες των μαθητών ως προς την κατανόηση εννοιών και ως προς την εφαρμογή της γνώσης.

·     Να αποτιμά την αποτελεσματικότητα και την καταλληλότητα των μαθησιακών δραστηριοτήτων, των μεθόδων, των υλικών και μέσων της διδασκαλίας.

·    Να θέτει στόχους για βελτίωση της διδακτικής του/της ικανότητας και περαιτέρω επαγγελματική ανάπτυξη.

·    Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

·    Λήψη αποφάσεων

·    Αυτόνομη εργασία

·    Ομαδική εργασία

·    Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

·    Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

·    Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

·    Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

·    Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

·    Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

·    Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

·    Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

·     Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

·     Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

·     Λήψη αποφάσεων

·     Αυτόνομη εργασία

·     Ομαδική εργασία

·     Σεβασμός στην διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

·     Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

·    Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Στην πρώτη συνάντηση παρουσιάζεται το πρόγραμμα του μαθήματος (στόχοι και προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, περιεχόμενα, υποχρεώσεις και τρόπος αξιολόγησης του/της φοιτητή/ριας).

Α. Περιεχόμενο Σεμιναρίων

·     Σύγχρονες προσεγγίσεις, μοντέλα και μέθοδοι διδασκαλίας-μάθησης τηςΓλώσσας, τηςΛογοτεχνίας και τηςΙστορίας.

·     Προγράμματα Σπουδών των αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένωντης δημοτικής εκπαίδευσης.

·     Διδακτικό υλικό (σχολικά εγχειρίδια, ψηφιακό υλικόκτλ.).Αναζήτηση υλικού και δημιουργία αυθεντικού υλικού.

·     Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην διδασκαλίατης Γλώσσας, της Λογοτεχνίας και της Ιστορίας.

·     Οδηγίες σχεδιασμού, ανάλυσης και αξιολόγησης διδασκαλίας-μάθησης και περιγραφή του αντίστοιχου εργαλείου-προτύπου.

[Β.Ασκήσεις σχεδιασμού διδασκαλίας με την χρήση του εργαλείου-προτύπου

(από κοινού με τους διδάσκοντες, σε μικρές ομάδες)]

Γ. Εφαρμογέςστην σχολική τάξη

·     Παρατήρηση διδασκαλίας των αντίστοιχων γνωστικών αντικειμένων (Γλώσσα, Ιστορία), με δυνατότητα μερικής εμπλοκής στην διδακτική διαδικασία. Συλλογή στοιχείων και πληροφοριών για τους μαθητές, την τάξη και την διδακτική μεθοδολογία που εφαρμόζει ο εκπαιδευτικός στο συγκεκριμένο μάθημα, απαραίτητων για τον σχεδιασμό και την διεξαγωγή των διδασκαλιών.

·     Σχεδιασμός και προετοιμασία διδασκαλιών ανά γνωστικό αντικείμενο από τους φοιτητές (συνεργασία σε δυάδες).

·     Συζήτηση τωναρχικών σχεδίων διδασκαλίαςμε το υπεύθυνο διδακτικό προσωπικό (σε μικρές ομάδες).

·     Πραγματοποίηση διδασκαλιών στην τάξη (συνεργατική διδασκαλία των δυάδων). Δύο διδασκαλίες ανά γνωστικό αντικείμενο/μάθημα.

·     Σχεδιασμός και προετοιμασίαατομικών διδασκαλιών. Δύο διδασκαλίες ανά γνωστικό αντικείμενο.

·     Πραγματοποίηση ατομικών διδασκαλιών στην τάξη.

·     Παρακολούθηση των διδασκαλιών των φοιτητών από το υπεύθυνο διδακτικό προσωπικό.

Δ. Συζήτηση των εμπειριών από τον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση των διδασκαλιών και ανατροφοδότηση ως προς:

·     τους στόχους και τα περιεχόμενα της διδασκαλίας

·     την οργάνωση της διδακτικής-μαθησιακής διαδικασίας, τις μεθόδους,τα μέσα και τα υλικά

·     την αξιολόγηση και ανατροφοδότηση της μάθησης

·    τις προϋποθέσεις μάθησης των μαθητών/ριών, κ.ά.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κλπ.

στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση,

στην Επικοινωνία με τους φοιτητές

– Χρήση Η/Υ και προβολέα για παρουσιάσεις powerpoint.

– Επικοινωνία με τους/τις φοιτητές/ριες μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

– Επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος

και οι μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις,

Σεμινάρια,

Εργαστηριακή Άσκηση,

Άσκηση Πεδίου,

Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας,

Φροντιστήριο,

Πρακτική (Τοποθέτηση),

Κλινική Άσκηση,

Καλλιτεχνικό Εργαστήριο,

Διαδραστική διδασκαλία,

Εκπαιδευτικές επισκέψεις,

Εκπόνηση μελέτης (project),

Συγγραφή εργασίας / εργασιών,

Καλλιτεχνική δημιουργία,

κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς

και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης,

ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης,

Μέθοδοι αξιολόγησης,

Διαμορφωτική  ή Συμπερασματική,

Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής,

Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης,

Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων,

Επίλυση Προβλημάτων,

Γραπτή Εργασία,

Έκθεση / Αναφορά,

Προφορική Εξέταση,

Δημόσια Παρουσίαση,

Εργαστηριακή Εργασία,

Κλινική Εξέταση Ασθενούς,

Καλλιτεχνική Ερμηνεία,

Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται  ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και πού είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

α) Η διαμορφωτική αξιολόγηση και η ανατροφοδότηση πραγματο-ποιούνται κατά την συζήτηση των αρχικών σχεδίων διδασκαλίας και κατά την συζήτηση των εμπειριών από την πραγματοποίηση των ωριαίων διδασκαλιών.

β) Η συμπερασματική αξιολόγηση πραγματοποιείται με κριτήριο την αρτιότητα και την ποιότητα των δύο τελικών ατομικών εργασιών (σχεδιασμός και αξιολόγηση διδασκαλίας Γλώσσας-Λογοτεχνίας και Ιστορίας, 45% και 45% αντίστοιχα).

Στην τελική βαθμολόγηση συνεκτιμώνται η ποιότητα των αρχικών σχεδίων διδασκαλίας-μάθησης, η ενεργός συμμετοχή, η συνέπεια και η υπευθυνότητα (10%).

Κριτήρια αξιολόγησης φύλλων σχεδιασμού και αξιολόγησης διδα-σκαλίας:

Κριτήρια αξιολόγησης των φύλλων σχεδιασμού και αξιολόγησης δι-δασκαλίας αποτελούν:

– Η σαφήνεια στην διατύπωση των μαθησιακών στόχων/αποτελε-σμάτων

– Η καταλληλότατα των επιλεγμένων δραστηριοτήτων, μεθόδων, υλικών και μέσων διδασκαλίας-μάθησης και μεθόδων αξιολόγη-σης της μάθησης

– Η πρωτοτυπία και η δημιουργικότητα

– Η σαφήνεια και η τεκμηρίωση των απόψεων στην ανάλυση και αξιολόγηση των διδασκαλιών

– Η ποιότητα της αυτοκριτικής και τουαναστοχασμού.

Ο τρόπος και τα κριτήρια αξιολόγησης παρουσιάζονται στο πρώτο μάθημα του εξαμήνου και αναφέρονται στις αναρτημένες διαφά-νειες του μαθήματος και στο πεδίο Πληροφορίες μαθήματος της e-class.

1. Katsampoxaki – Hodgetts, K., Cope, B., Kalantzis, M. (2024).Διδακτική για την καλλιέργεια γραμματισμών και πολυτροπικότητας. Θεσσαλονίκη: Δίσιγμα. (Κωδικός ΕΥΔΟΞΟΥ: 133038938).

2. Ρεπούση, M., Αναγνώστου, Γ., Ανδρεάδου, X., Γκόγκολας, Στ., Ποταχίδης, Ά., Τσιβάς, Α. (2010).Από τα Ίχνη στις Μαρτυρίες. Η Επεξεργασία των Ιστορικών Πηγών στο Μάθημα της Ιστορίας. Θεσσαλονίκη: Γράφημα  (Κωδικός ΕΥΔΟΞΟΥ: 33073).

3. Ευθυμίου, Α. (2013). Η Διδασκαλία του λεξιλογίου στο Δημοτικό Σχολείο. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. (Κωδικός ΕΥΔΟΞΟΥ: 32997721).

Πρόσθετη προτεινόμενη βιβλιογραφία

Διδασκαλία της Γλώσσας

·      Μητακίδου, Σ. (Επιμ.). (2005). Διδασκαλία της Γλώσσας. Εκπαίδευση γλωσσικών μειονοτήτων. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

·      Μήτσης, Ν. (2019). Γλώσσα, Γλωσσολογία και Γλωσσική Διδασκαλία. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.

·      Μπαμπινιώτης, Γ. (2017). Ελληνική γλώσσα, Γραμματική, Σύνταξη. Σύγχρονη σχολική γραμματική για όλους. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

·      Μπασλής, Γ.Ν. (2006). Εισαγωγή στη Διδασκαλία της Γλώσσας. Αθήνα: Νεφέλη.

·      Παπαδημητρίου, Φ. (Επιμ.). (2012). Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις του Γλωσσικού Γραμματισμού. Από τη Γνωστική Προσέγγιση στο Διευρυμένο Πλαίσιο των Γνωστικών Γραμματισμών. Αθήνα: Επίκεντρο.

·      Τεντολούρης, Φ., &Χατζησαββίδης, Σ. (2014). Διδασκαλία της Γλώσσας. Ιστορία. Επιστημολογία. Αναστοχαστικότητα. Αθήνα: Νεφέλη.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

·      Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία

·      Γλωσσολογία/Glossologia

·      Νέα Παιδεία-Γλώσσα

Διδασκαλία της Λογοτεχνίας

·      Αποστολίδου, Β.,Χοντολίδου, Ε. Λογοτεχνία και Εκπαίδευση. Αθήνα: Τυπωθήτω, 2006.

·      Καλογήρου, Τζ. Το Αλωνάκι της Ανάγνωσης. Αναλύσεις Λογοτεχνικών Κειμένων και Διδακτικές Προσεγγίσεις της Λογοτεχνίας. Αθήνα: Επτάλοφος, 2016.

·      Waugh, D.,Neaum, S., Waugh R. Children’s Literature in Primary Schools. London: Sage Publications,2016.

·      Winch, G., Johnston, R. R., March, P. Ljungdahl. L. and Halliday, M. Literacy: Reading, Writing and Children’s Literature. (5th ed.) South Melbourne: Oxford University Press, 2014.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

·      Children’s Literature in Education

·      The Reading Teacher

·      Keimena.ece.uth.gr

Διδασκαλία της Ιστορίας

·      Husbands,Chris.Τι είναι η διδασκαλία της ιστορίας, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2005

·      Αποστολίδου, Ελένη.Μαθήματα Διδακτικής της Ιστορίας, Αθήνα, εκδ. Πεδίο, 2019

·      Moniot, Ηenri.Διδακτική της Ιστορίας, Αθήνα, εκδ. Μεταίχμιο, 2000

·      Sebba, Juddy.Ιστορία για όλους, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2000

·      Κόκκινος, Γιώργος.Διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα της ιστορίας, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2006

·      Κάββουρα, Δώρα.Διδακτική της Ιστορίας, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2011

·      Νάκου, Ειρήνη.Τα παιδιά και η ιστορία. Ιστορική σκέψη, γνώση και ερμηνεία, Αθήνα, Μεταίχμιο 2000

Συναφήεπιστημονικάπεριοδικά

·      Θέματα Ιστορίας της Εκπαίδευσης

·      International Journal of Historical Learning, Teaching and Research

·      HistoryEducationResearchJournal

Σημείωση: Στο μάθημα«Εφαρμογές στο πεδίο ΙΙΙ» αξιοποιούνται και τα διδακτικά συγγράμματα που παρέχονται στους φοιτητές στο πλαίσιο  μαθημάτωνσυναφούς περιεχομένου, προκειμένου να επιτυγχάνεται η σύνδεση των θεωρητικών σπουδών με την διδακτική πράξη.