Υποβάθρου , Γενικών Γνώσεων, Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

·     Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

·     Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης

και Παράρτημα Β

·     Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

·         να κατέχουν ένα «γλωσσάρι» όρων και εννοιών που σχετίζονται με το αντικείμενο διδασκαλίας και να  το χρησιμοποιούν ορθά κατά περίπτωση – MA2, MA3, MA4.

·         να διακρίνουν και να εκτιμούν έννοιες που αναφέρονται στο αποτελεσματικό σχολείο, στη βελτίωση του σχολείου καθώς και σε θέματα οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης – ΜΑ2, ΜΑ3, ΜΑ4.

·         να εξετάζουν και να συνδυάζουν μοντέλα αποτελεσματικότητας του σχολείου – ΜΑ3, ΜΑ4.

·         να ταξινομούν στοιχεία και παραμέτρους της έρευνας  και των προσεγγίσεων για τον αποτελεσματικό εκπαιδευτικό – ΜΑ13, ΜΑ15.

·         να συνθέτουν μοντέλα και να κατασκευάζουν/ανακατασκευάζουν «σενάρια» αποτελεσματικής διαχείρισης καταστάσεων στους κόλπους της σχολικής μονάδας και εν τέλει να τα αξιολογούν – ΜΑ7, ΜΑ8, ΜΑ10, ΜΑ14.

·         να αναγνωρίζουν, να επιλέγουν και να οργανώνουν τεχνικές  και στρατηγικές  αποτελεσματικής διοίκησης της σχολικής μονάδας – ΜΑ10, ΜΑ12, ΜΑ14.

·         να κρίνουν την χρησιμότητα και αναγκαιότητα της θεωρίας στο επιστημονικό πεδίο που πραγματεύεται το μάθημα για περαιτέρω πράξη και εφαρμογή – ΜΑ1, ΜΑ2, ΜΑ3.

·         να συγγράφουν και να παρουσιάζουν αυτόνομη ή ομαδική εργασία που να πληροί προδιαγραφές της επιστημονικής τεχνογραφίας – ΜΑ7, ΜΑ8, ΜΑ14.

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Ομαδική εργασία ή/και αυτόνομη
•  Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών (αρχών και μοντέλων)

Σκοπός, στόχοι και περιεχόμενο μαθήματος

Η σχολική μονάδα αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τομείς έρευνας με διαχρονικό ενδιαφέρον, διότι τα δομικά της στοιχεία, δηλαδή οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και ο διευθυντής, που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητάς της, προσφέρονται για έρευνα και είναι πολλές και ενδιαφέρουσες οι πτυχές και οι παράμετροι οι οποίες διερευνώνται από τη Σύγχρονη Παιδαγωγική. Άλλωστε, η αποτελεσματικότητα της σχολικής μονάδας και η βελτίωση του σχολείου με την οποία συνδέεται, είναι πολυσυζητημένο θέμα με κατηγορίες εννοιών και θεμάτων όπως η σχολική κουλτούρα, η αυτονομία και ο τρόπος διοίκησής της από τον Διευθυντή.

Στο σεμινάριο αυτό α. εξετάζονται όργανα και λειτουργίες της σχολικής μονάδας, καθώς και β. οι πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν από τους εκπαιδευτικούς και τον διευθυντή που τη διοικεί. Επίσης, γ. παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι παράγοντες αποτελεσματικότητάς της, με δ. έμφαση στο έργο του διευθυντή και στην εφαρμογή καινοτομιών –ε. σε στενή συνεργασία κυρίως με τους εκπαιδευτικούς και τους Σχολικούς Συμβούλους/Συντονιστές Εκπαιδευτικού έργου και άλλα στελέχη εκπαίδευσης-  που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην εύρυθμη λειτουργία της και σε μία αρμονική συνύπαρξη όλων των μελών στη σχολική τάξη. Συγκεκριμένα, η θεματολογία που θα αναπτυχθεί κατά τις 13 τουλάχιστον συναντήσεις έχει ως εξής:

P  Το Σχολείο ως κοινωνικός θεσμός

P  Σταθμοί στην νεώτερη ιστορία του Σχολείου

P  Η πορεία της ερευνητικής συζήτησης για το αποτελεσματικό Σχολείο

P  Παράμετροι αποτελεσματικότητας της σχολικής μονάδας

P  Η έρευνα γύρω από την σχολική μονάδα

P  Η έρευνα γύρω από τον αποτελεσματικό εκπαιδευτικό

P  Θέματα οργάνωσης και διοίκησης της Εκπαίδευσης και ειδικότερα της σχολικής μονάδας (εκπαιδευτική διοίκηση και ηγεσία)

P  Διοίκηση σχολικής μονάδας

P  Εμπλεκόμενοι θεσμοί και φορείς

P  Συνεργασία σχολικής μονάδας με τους εμπλεκόμενους φορείς

P  Εμπλοκή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία και στη λήψη αποφάσεων

P  Αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας

P  Αυτονομία σχολικής μονάδας

Β. Με άσκηση

Στο σεμινάριο αυτό καλούνται οι φοιτητές να συγγράψουν και να παρουσιάσουν σύντομες εργασίες  με θέματα που τους ενδιαφέρουν και σχετίζονται με τις θεματικές ενότητες του μαθήματος. Η μεθοδολογία μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τα ενδιαφέροντα του ακροατηρίου.

·         στη διδασκαλία

·         στην παρουσίαση των εργασιών των φοιτητών

·         στην επικοινωνία με τους φοιτητές

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική  ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται  ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

α. Γραπτή τελική εξέταση (70%)

Περιλαμβάνει:

– ασκήσεις επίλυσης  προβλημάτων ή/και

– ερωτήσεις (σύντομης ή μη) ανάπτυξης, ερωτήσεις κρίσεως  ή/και

– αντικειμενικά τεστ (π.χ. ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής)

β. Εκπόνηση και παρουσίαση εργασίας ατομικής ή ομαδικής ή άλλου έργου (30%)

Κριτήρια αξιολόγησης:

– Σαφήνεια και συνοχή στην επιχειρηματολογία  με επαρκής τεκμηρίωση των θέσεων που υποστηρίζονται

– βαθμός συνθετικής ή αναλυτικής προσέγγισης του θέματος

– βαθμός άσκησης κριτικής σε προτάσεις που διατυπώνονται

–  Επιμέλεια και αποτελεσματικότητα στην αναζήτηση και στη χρήση της βιβλιογραφίας

–  Επιμέλεια και παραστατικότητα στην τελική παρουσίαση εργασίας

–  Βαθμός τήρησης κανόνων επιστημονικής τεχνογραφίας

–  Αρτιότητα θεωρητικής προσέγγισης του θέματος

–  Σωστός σχεδιασμός και υλοποίηση ερευνητικού σχεδίου

–  Πληρότητα σχετικής βιβλιογραφίας

–   Επαρκής βιβλιογραφική τεκμηρίωση

Προτεινόμενα διδακτικά συγγράμματα

Αναγνωστοπούλου, Μ. (2008). Το ζήτημα της πειθαρχίας στην εκπαίδευση: Συμβολή στην πρόληψη της απείθαρχης συμπεριφοράς των μαθητών. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη.

Στραβάκου, Π. (2003). Ο διευθυντής σχολικής μονάδας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ως κινητήρια δύναμη λειτουργίας της: Μία εμπειρική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη.

Ηλεκτρονικό σύγγραμμα:

Alfirević, Ν. Et al. (2016). School Effectiveness and Educational Management | SpringerLink

Πρόσθετη προτεινόμενη βιβλιογραφία

Ελληνόγλωσση και Ξενόγλωσση (λατινικό αλφάβητο)

Beaudoin, M. N., & Taylor, M. (2015). Creating a positive school culture: How principals and teachers can solve problems together. USA: Skyhorse publishing.

Bellei, C., Morawietz, L., Valenzuela, J. P., & Vanni, X. (2020). Effective schools 10 years on: Factors and processes enabling the sustainability of school effectiveness. School Effectiveness and School Improvement, 31(2), 266-288. doi: 10.1080/09243453.2019.1652191

Brock, S. E., Sandoval, J., & Sharon, L. (2005). Διαχείριση κρίσεων στο σχολείο. Αθήνα: Δαρδανός.

Goldring, E., Huff, J., May, H., & Camburn, E. (2008). School context and individual characteristics: What influences principal practice?. Journal of Educational Administration, 46(3), 332-350.

Ιορδανίδης, Γ. (2014). Διαχείριση συγκρούσεων στο σχολείο. Θεσσαλονίκη: Δέσποινα Κυριακίδη.

Κανίδου, Ζ. (2021). Επικοινωνιακές δεξιότητες διευθυντών σχολικών μονάδων: Απόψεις εκπαιδευτικών και διευθυντών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη εκδόσεις α.ε.

Κασσωτάκης, Μ. (2018). Αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.

Σταμάτης, Π. (2011). Επικοινωνία στην εκπαιδευτική και διοικητική διαδικασία. Αθήνα: Διάδραση.

Stravakou, P. (2020). Parental involvement in the school unit: A case study. Saudi Journal of Humanities and Social Sciences, 5(2), 75-80. doi: 10.36348/sjhss.2020.v05i02.006

Stravakou, P. (2019). Selecting school principals in Greece in the last fifteen years: A theoretical approach. Journal of Journal of Advances in Education and Philosophy, 3(8), 277-282.

Στραβάκου, Π. (2018). Οι αξιακοί προσανατολισμοί Διευθυντών Σχολικής Μονάδας: Έρευνα. Παιδαγωγική Επιθεώρηση, 35(65), 143-159.

Στραβάκου, Π. (2013). Συμβολή στη χαρτογράφηση του πεδίου της οργάνωσης και διοίκησης στην εκπαίδευση: Πορίσματα ερευνών για το έργο και την επιλογή του διευθυντή της σχολικής μονάδας. Στο: Μ. Κουγιουρούκη, Π. Στραβάκου, & Κ. Χατζηδήμου (Επιμ.), Παιδαγωγικές και διδακτικές ερευνητικές μελέτες-Τιμητικό αφιέρωμα στην καθηγήτρια Ελένη Ευ. Ταρατόρη-Τσαλκατίδου (σ.σ. 329-344). Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη α.ε.

Στραβάκου, Π. (2008). Ο διευθυντής σχολικής μονάδας: Η οπτική των φοιτητών. Επιστήμες Αγωγής, 1, 149-162.

Στραβάκου, Π. (2003). Ο διευθυντής σχολικής μονάδας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: Θεωρητική ανάλυση και εμπειρική διερεύνηση. Θεσσαλονίκη: Εκδοτικός Οίκος Αδελφών Κυριακίδη.

Στραβάκου, Π., & Λόζγκα, Ε. (2017). Σχέσεις γονέων και εκπαιδευτικών: Μία ποιοτική έρευνα. Στο: Κ. Σαραφίδου (Επιμ.), Πρακτικά 6ου Πανελληνίου  Συνεδρίου της Εταιρείας Επιστημών Αγωγής Δράμας, Δράμα, 24-25 Νοεμβρίου 2017 με θέμα:  “Σύγχρονες Τάσεις και Πρακτικές στη Διαχείριση της Σχολικής Τάξης” (σ.σ. 832-840).  Δράμα: Εταιρεία Επιστημών Αγωγής Δράμας.

Ταρατόρη, Ε. (2015). Σχολική αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη Εκδόσεις Α.Ε.

Ταρατόρη-Τσαλκατίδου, Ε., Τσαλκατίδης, Θ., & Τσαλκατίδου, Μ. (2010). Επιστημονική τεχνογραφία (2^η έκδ.). Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη Εκδόσεις Α.Ε..

Ζαβλανός, Μ. Μ. (2017). Η ποιότητα στη διδασκαλία, στη μάθηση και στη διοίκηση. Αθήνα: Αθ. Σταμούλης.

Συναφή επιστημονικά Περιοδικά (ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα)

·         Κίνητρο

·         Παιδαγωγική Επιθεώρηση

·         Επιστήμες της Αγωγής

·         Νέα Παιδεία

·         Εκπαιδευτικά

·         Μέντορας

·         Educational Management Administration & Leadership

·         Higher Education Management and Policy

·         Improving Schools

·         International Journal of Educational Management

·         Management in Education

·         Organizational Research Methods

·         Quality Assurance in Education

·         School Leadership and Management

·         Educational Research Quarterly

·         Educational Research for Policy and Practice

·         Education Journal