THEATRE FOR CHILDREN AND YOUTH. DRAMATIC TEXT AND STAGE PERFORMANCE 

Υποβάθρου , Γενικών Γνώσεων, Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων

Σκοπός του μαθήματος είναι να εισάγει τους φοιτητές στο θέατρο ως αισθητική – καλλιτεχνική, πολιτιστική διαδικασία και ψυχαγωγική δραστηριότητα.

Ειδικότεροι στόχοι είναι η μελέτη του δραματικού κειμένου για παιδιά και νέους ως είδους λογοτεχνίας και της θεατρικής παράστασης και η εξοικείωση των συμμετεχόντων με τις κειμενικές και παραστασιακές τεχνικές του είδους, κατάλληλα εφαρμοσμένες σε βιωματικά εργαστήρια.

OBJECTIVES – AIMS

The objective of the course is to introduce students to theatre as an aesthetic-artistic cultural effort and recreational activity. Particular objectives are the study of dramatic text for children and youth as a literary genre, as well as the study of stage performance and the familiarization of the participants with the textual and presenting techniques of the genre, appropriately applied in experiential workshops.

Με την συμπλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα πρέπει να είναι σε θέση:

●  Να κατανοούν την τυπολογία του είδους, τα γνωρίσματα του παιδικού και νεανικού κοινού (Ψυχολογική – ψυχοκοινωνική και κοινωνιολογική θεώρηση), τη σημασία του θεατρικού συγγραφέα (διαστάσεις του έργου, βασικές αρχές της θεατρικής συγγραφής), τη δραματουργική επεξεργασία κειμένου. Μέθοδοι ανάλυσης. Οι τεχνικές του θεατρικού έργου (θεατρικό κείμενο, διάλογος, δράση, πλοκή, κειμενικές τεχνικές δραματικής έντασης, καταστάσεις, χαρακτήρες). Η σχέση του με τη λογοτεχνία για παιδιά και νέους, την παραστασιολογική ανάλυση (Από το θεατρικό έργο στη θεατρική παράσταση. Κώδικες της παράστασης) , τη  σημασία του σκηνοθέτη, τα σημεία της όψης (Σκηνογραφία – φωτισμοί,  Κοστούμια, Μουσική – ήχοι, Χορογραφία,  Μακιγιάζ), τους συντελεστές της παράστασης, το ρόλο του ηθοποιού στο θέατρο για παιδιά (τα εκφραστικά μέσα – σωματική έκφραση, φωνή και λόγος) και των θεατών στο Συμμετοχικό Θέατρο (τύποι και γνωρίσματα του ακροατηρίου, η συμμετοχή του ακροατηρίου), τη διαδικασία της θεατρικής παραγωγής  (Αντιστοιχούν σε: ΜΑ1-ΜΑ13)

● Να είναι ικανοί να μπαίνουν σε θεατρικό ρόλο και στη θέση του συγγραφέα και του σκηνοθέτη χρησιμοποιώντας κατάλληλα μέσα σε εργαστήρια συγγραφής και υποκριτικής  (Αντιστοιχούν σε: ΜΑ1-ΜΑ13)

● Να εμπλακούν σε δράσεις θεατρικής έρευνας για την επαγγελματική τους ανάπτυξη (Αντιστοιχούν σε: ΜΑ14-ΜΑ16)

– Κατανόηση, ανάλυση, στάθμιση και διαχείριση με κριτικό τρόπο των πολλαπλών παραγόντων που διαμορφώνουν την εκπαιδευτική πραγματικότητα

– Επιλογή και εφαρμογή μεθοδολογιών και εκπαιδευτικών πρακτικών,  με στόχο τη γνωστική, κοινωνική, πολιτιστική και συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών

– Σχεδίαση, εφαρμογή και αξιολόγηση καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε τυπικά και άτυπα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα

● Οροθέτηση και τυπολογία του είδους

● Ιστορική και ψυχοπαιδαγωγική έρευνα

● Γνωρίσματα του παιδικού και νεανικού κοινού (Ψυχολογική – ψυχοκοινωνική και κοινωνιολογική θεώρηση)

● Ο θεατρικός συγγραφέας (οι διαστάσεις του έργου του, βασικές αρχές της θεατρικής συγγραφής)

● Δραματουργική επεξεργασία κειμένου. Μέθοδοι ανάλυσης. Οι τεχνικές του θεατρικού έργου (θεατρικό κείμενο, διάλογος, δράση, πλοκή, κειμενικές τεχνικές δραματικής έντασης, καταστάσεις, χαρακτήρες). Η σχέση του με τη λογοτεχνία για παιδιά και νέους

● Παραστασιολογική ανάλυση. Από το θεατρικό έργο στη θεατρική παράσταση. Κώδικες της παράστασης

● Θεατρική παράσταση και θεατρική επικοινωνία

● Η συμμετοχική παράσταση ως βιωματική εμπειρία

● Ο σκηνοθέτης (ο σκηνοθέτης ως ρυθμιστής της παράστασης, η πολλαπλή ‘ανάγνωση’ του έργου, το έργο και η εποχή του, η διανομή των ρόλων, η εμψύχωση των συντελεστών της παράστασης, οι πρόβες)

● Τα σημεία της όψης (Σκηνογραφία – φωτισμοί,  Κοστούμια, Μουσική – ήχοι, Χορογραφία,  Μακιγιάζ)

● Οι συντελεστές της παράστασης και η έρευνα του θεατρικού έργου

● Ο ηθοποιός στο θέατρο για παιδιά (τα εκφραστικά μέσα – σωματική έκφραση, φωνή και λόγος)

● Οι θεατές στο Συμμετοχικό Θέατρο (τύποι και γνωρίσματα του ακροατηρίου, η συμμετοχή του ακροατηρίου)

● Θεατρική παραγωγή, δημοσιότητα και δημόσιες σχέσεις

● Πρότυπα Προγράμματα πριν και μετά την παράσταση στα σχολεία

● Θέατρο από παιδιά και νέους

● Εργαστήρια συγγραφής και υποκριτικής

CONTENTS

· Demarcation and classification of the genre

· Historical and psycho-pedagogical research

· Characteristics of children and youth as audience (Psychological – psychosocial and sociological aspects)

·  Playwright (the play’s dimensions, basic principles of playwriting)

· Dramaturgic preparation of the text. Methods of analysis. Dramatic play conventions (theatrical text, dialogues, action, plot, textual techniques of dramatic tension, situations, characters). Relation with literature for children and youth.

· Presenting analysis. From dramatic play to stage performance. Stage codes.

· Stage performance and theatrical communication

· Participatory performance as experiential practice

· The director (the director as performance regulator, the play’s multiple readings, the play’s era, casting, animation of the performance’s contributors, rehearsals)

· Visual points (Stage design-lighting, Costumes, Music-sounds, Choreography, Make-up)

· The performance’s contributors and the play’s research

· The actor in theatre for children (expressive means – bodily expression, voice and speech)

· Spectators in Participatory Theatre (kinds and characteristics of audiences, participation of audiences)

· Theatre production, publicity and public relations

· Model Programmes before and after the performance at schools

· Theatre from children and youth

· Writing and acting workshops

● Διαδίκτυο

● Ιστοσελίδα

● Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο

Περιγράφονται αναλυτικά οι διδακτικές προσεγγίσεις/ δραστηριότητες που κυρίαρχα ακολουθούνται (εκθετικές / μονολογικές, διαλογικές, διερευνητικές, κ.ά.) :

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα, καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης, ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS (βλέπε και Παράρτημα Γ στο συνημμένο αρχείο της ΑΔΙΠ «Πρόταση Ακαδημαϊκής Πιστοποίησης Προγράμματος Σπουδών») .

Περιγραφή της διαδικασίας/ του τρόπου αξιολόγησης

Αναφέρονται  ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

α) με διαμορφωτική αξιολόγηση κατά τη διάρκεια των μαθημάτων σε θεατρικό ρόλο και εκτός ρόλου (προσωπικά ημερολόγια, φύλλα αξιολόγησης, συζήτηση και άλλα κείμενα που αφορούν σε θεατρικές τεχνικές)  15% της συνολικής αποτίμησης

β) με διαμορφωτική αξιολόγηση με παράδοση εργασίας 11 τουλάχιστον γραπτών εργασιών (300 περίπου λέξεων καθεμιά) στα ισάριθμα εργαστηριακά μαθήματα 20% της συνολικής αποτίμησης

γ) με παράδοση γραπτής εργασίας (2500 λέξεων καθεμιά). 20% της συνολικής αποτίμησης

γ) με προφορική εξέταση ανταπόκριση σε ερωτήσεις σχετικά με τα υπό διερεύνηση ζητήματα των μαθημάτων και σκηνική παρουσίαση σε θεατρικό ρόλο αποσπάσματος από την παγκόσμια και ελληνική γραμματολογία και δραματουργία. 45% της συνολικής αποτίμησης

Κριτήρια αξιολόγησης: Η δημιουργικότητα μέσα από την πρωτοτυπία, την ευελιξία και την ευχέρεια της σκέψης στη διαπραγμάτευση των ζητημάτων και στην ανάληψη θεατρικού ρόλου στη υπό διερεύνηση δραματουργία για παιδιά και νέους. Αξιοποίηση των κωδίκων για το θεατρικό κείμενο και τη θεατρική παράσταση, της σκηνικής δράσης, του αναστοχασμού με στόχο τη μεταγνωστική διαδικασία. Αξιοποίηση της επιστημονικής μεθόδου με ανάδειξη της προβληματικής, των σχετικών ερωτημάτων, των υποθέσεων και της σύνολης διερεύνησης των θεματικών πεδίων

Γραμματάς, Θ. (επιμ.) (2010). Στη χώρα του Τοτώρα. Πατάκης: Αθήνα.

Γραμματάς, Θ. (1997). Fantasyland. Θέατρο για παιδικό και νεανικό κοινό. Τυπωθήτω: Αθήνα.

Πρόσθετη  προτεινόμενη βιβλιογραφία και Συναφή επιστημονικά Περιοδικά (ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα) (ενδεικτική)

Άλκηστις, (2008). Μαύρη αγελάδα, άσπρη αγελάδα. Δραματική τέχνη στην εκπαίδευση και διαπολοτισμικότητα. Αθήνα: Τόπος.

Argyle,  M. & Trower, P. (1981). Πρόσωπο με πρόσωπο. Τρόποι επικοινωνίας. μτφρ. Μ. Σόλμαν, Αθήνα: Ψυχογιός.

Australia Council. (1999). The Australia Council Framework for Youth and the Arts. Strawberry Hills, NSW: Australia Council.

Bigge, M.L. (1990). Θεωρίες μάθησης για εκπαιδευτικούς. μτφρ Α. Καντά & Α. Χαντζή, Αθήνα: Πατάκης.

Boal, A. (1982). Theatre of the Oppressed. London: Routledge.

Boal, A. (1998). Legislative theatre. New York: Routledge.

Μπρουκ, Π. (2003). Ανάμεσα σε δυο σιωπές. Συζητώντας με τον Πήτερ Μπρουκ (επιμ. Ντ. Μόφιτ). Αθήνα: Κοάν.

Γραμματάς, Θ. (1996). Fantasyland: Θέατρο για Παιδικό και Νεανικό Κοινό, Αθήνα: Τυπωθήτω.

Γραμματάς, Θ. (2004). Το θέατρο στο σχολείο. Αθήνα: Ατραπός.

Γραμματάς, Θ. (2006). Δραματουργικές τεχνικές και κώδικες του θεάτρου σε διασκευές κλασικών έργων για ανήλικους θεατές. Στο Θ. Γραμματάς (επιμ.), Διασκευές έργων του Σαίξπηρ για παιδιά και νέους. Θέατρο – Λογοτεχνία. (σσ. 13-30). Αθήνα: εκδ. Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου.

Cornelison, G–L. (1975). Death and Childhood: Attitudes and approaches in society, children’s literature and children’s theatre and drama. Ph. D. Diss. University of Kansas.

Cooper, J-L. (1983). A study of the effects of pre-performance marerials on the child’s ability to respond to theatrical performance. Ph. D. Diss. University of Georgia.

Cummins, J. (1999). Ταυτότητες υπό Διαπραγμάτευση. μτφρ. Σ.Αργύρη, Αθήνα: Gutenberg.

Davis, J. H. Jr. (1958). The Art of scenic design and staging for children’s theatre. Ph. D. Diss. University of Minnesota.

Davis, J. H. (1961). Prospectus for Research in children’s theatre. Educational theatre journal. 13, no. 4, pp 274-277.

Davis J. H & Evans M. J. (1987). Theatre, children and youth. New Orleans: Anchorage press.

Deldime, R. (1990). Le Quatrième Mur. Regards sociologiques sur la relation théâtrale, Carnières: Editions Promotion théâtre.

Deldime, R. (1996). Θέατρο για την παιδική και νεανική ηλικία. μτφρ. Θ. Γραμματάς, Αθήνα: Τυπωθήτω.

Dewey, J. (1934). Πώς Σκεπτόμεθα, μτφρ. Γ.Κατσάμας, Αθήναι: Γ.Σ.Κατσάμας.

Dewey, J. ([1936] 1963), Experience and Education, New York:  Collier Books.

Dezseran, C. and Katz – Myerson B. (1985). Theatre-in-education and child sexual abuse: a descriptive study. Children’s theatre review, 34, no. 4, pp. 7-13.

Dort, B. (1995). Le spectateur en dialogue, Paris: POL.

Gardner-Salazar L. (1988). Developing new roles of cooperation between professional youth theatres and college and university youth theatre programs. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Gattenhof, S. J. (2004). Young People and Performance: the Impact of Deterritorialisation on Contemporary Theatre for Young People. Ph. D. Thesis Queensland University of Technology.

Glasgow Koste, V. (1988). A playwright’s dreams and guesses about young audiences. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Goldberg, M. H. (1969). A Survey and evaluation of contemporary principles and practices at selected European children’s theatres. Ph. D. Diss. University of Minnesota.

Goldberg, M. (1974). Children’s theatre: a philosophy and a method. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall, inc.

Goldberg, P-D. (1977). Development of a category system for the analysis of the response of the young theatre audience. Ph. D. Diss. Florida State University.

Courtney, R. (1988). Mind play: Child audiences and theatre. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Graham, K. L. (1947). An introductory study of evaluation of plays for children’s theatre in the United States. Ph. D. Diss. University of Utah.

Ήγκλετον, Τ. (1996). Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας. μτφρ. Δ. Τζιόβας, Αθήνα: Οδυσσέας.

Hall-Woodruff, J-L. (1966). An analysis of the content of selected children’s plays with special reference to the developmental values inherent in them. Ph. D. Diss. University of  Michigan,

Helstein, M–B. (1962). Α preliminary investigation of some aspects of the environment for children’s theatre. Ph. D. Diss. University of Minnesota.

Jauss, H. R. (1995). Η θεωρία της πρόσληψης. Τρία μελετήματα. μτφρ. Μ. Πεχλιβάνος, Αθήνα: Εστία.

Jones, Cl. (1982). Levels of audience involvement in participation theatre. Children’s theatre review, 31, no. 3, pp. 5-7.

Kapur, G. (1998). Globalisation and culture: Navigating the void. North Carolina: Duke University Press.

Kingsley, W. Harmstead. (1964). Happy endings, poetic justice and the depth and strength of characterization in American children’s drama: a critical analysis. Ph. D. Diss. University of Pittsburgh.

Klein, J. (ed.) (1988). Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Klein, J. (1988). Understanding your audience from television research with children. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Κολιάδης, Εμ. (1997), Θεωρίες μάθησης και εκπαιδευτική πράξη. Γνωστικές θεωρίες, Αθήνα.

Κουρετζής, Λ. (1990). Το θέατρο για παιδιά στην Ελλάδα. Αθήνα: Καστανιώτης.

Landy, R. J. (1977). Measuring audience response to characters and scenes in theatre for children: a development approach. Children’s theatre review, 26, no. 3. pp. 10-13

Levi, J. (1988). Theatre and the education to virtue. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Ματσαγγούρας, Η.Γ. (1998). Θεωρία και Πράξη της Διδασκαλίας, τόμ. Β΄, Στρατηγικές Διδασκαλίας. Η κριτική Σκέψη στη Διδακτική Πράξη, Αθήνα: Gutenberg.

McRobbie, A. (1999). In the culture society – Art, fashion and popular music. London: Routledge.

Oaks, H. R. (1988). Experience-based learning and its implications. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Παπαδόπουλος, Σ. (2009). «Το θέατρο για παιδιά και νέους ως μέσο διαπολιτισμικής αγωγής: Η περίπτωση του ‘Πεταλουδόσαυρου’», Πρακτικά από το διεθνές Συνέδριο International Association of Intercultural Education με θέμα: “Intercultural Education: Paideia, Polity, Demoi“, Αθήνα.

Pavis, P. (1990). Le  théâtre au croisement des cultures, Paris: Corti.  

Pavis, P. (1996a). L’ Analyse des spectacles, Paris: Nathan.

Pavis, P. (1996b). The intercultural performance reader. London: Routledge.

Redington, Ch. (1983). Can theatre teach? Oxford: Pergamon press.

Rosenberg, H. S. & Prendergast Ch. (1983). Theatre for young people: a sense of occasion. New York: Holt, Rinehart and Winston,

Rosenblatt, B. S. (1983). A theory for curriculum for theatre education at the elementary grades. Ph. D. Diss. University of Missouri-Columbia.

Saldana, J. (1988). Jed H. Davis, “Prospectus for research in children’s theatre”: twenty-five years later. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Schechner, R. (1977). Essays and Performance Theory 1970-1976. New York: Drama Books Specialists.

Schechner, R. (1985). Between Theater and Anthropology. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.

Schechner, R. (2002). Performance Studies: An Introduction. London: Routledge.

Scott – Regan,  F. (1988). A re-examination of the drama/theatre continuum. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Sucke – Woodward Gr. (1980). Participation plays for young audiences: problems in theory, writing and performance. Ph. D. Diss. New York University.

Sucke, Gr. (1981). Inside the fantasy: how audiences function in participation plays for young people. Children’s theatre review 30, no 2, pp. 5-10.

Τερζάκης, Φ. (2007). Τροχιές του αισθητικού. Η ιστορική σύσταση μιας αισθητικής φιλοσοφίας και ο ανθρωπολογικός της ορίζοντας. Αθήνα: futura.

Vygotsky, L. S. (1997). Νους στην κοινωνία. Η ανάπτυξη των ανώτερων ψυχολογικών διαδικασιών, μτφρ. Α.Μπίμπου & Σ.Βοσνιάδου, Αθήνα:  Gutenberg.

Wood, D. & Grant, J. (1997). Theatre for Children. A guide to writing, adapting, directing and acting. London: faber and faber.

Woodruff, M. (1982). Erikson’s theory of psycho-social development: the socialization of developmental drama”. Children’s theatre review, 31, no. 2, pp. 22-25.

Wright, L. (1988). University and professional theatre for youth: The relationship between education and aesthetic. In J. Klein (ed.), Theatre for young audiences: Principles and strategies for the futures, Lawrence: University of Kansas.

Zeder S-L. (1978). A character analysis of the child protagonist as presented in popular plays for child audiences. Ph. D. Diss. Florida State University.