«Το Διδασκαλείο Αλεξανδρουπόλεως ιδρύθηκε το 1922-1923 και ονομάζονταν «Διδασκαλειον θηλέων Θράκης». Μεταφέρ­θηκε μετά το 1922 από το Άρχιγένειο Διδασκαλείο Επιβατών Ανατολικής Θράκης, κατόπιν ενεργειών ατό ‘Υπουργείο Παιδείας του Διευθυντού των Άρχιγενείων Διδασκαλείων Επιβατών κ. Θεοδώρου Κάστανου” (48)

Οι απόφοιτοι του Διδασκαλείου θηλέων Θράκης εν Άλεξ/ττόλει, του σχολικού έτους 1923-1924. Στο μέσον ό Διευθυντής θ.Κάστανος με την πρώτη κορούλα του

«Μετά την εκκένωση της Αδριανοπόλεως το 1922-1923 το Ζάππειον μετεφέρθη στην ‘Ορεστιάδα. “Όλοι μας νομίσαμε πώς ήταν αρκετή ή μόρφωση μας αύτη. Μα ο αείμνηστος παιδαγωγός κ. Κάστανος μας έδωσε να καταλάβωμε πώς έπρεπε να συνεχίσωμε, για να έχωμε πιο γερά εφόδια για τη ζωή. Ιδρύει το Διδασκαλείο στην Αλεξανδρούπολη και με αγώνα μεγάλο μας μάζεψε από όλο τον “Εβρο και γέμισε το Διδασκαλείο παιδιά χαρούμενα και ενθουσιασμένα. Απλός, ταπεινός, με πατρική στοργή, μας παρακολουθούσε στις εκδηλώσεις μας. Χάρις στην προσωπικότητα του, το επιβλητικό παράστημα του, το μεταδοτικό τρόπο της διδασκαλίας του, κρατούσε ολόκληρη την τάξη με αδιάσπαστη την προσοχή». (34)

. . .’Ιούνιος 1924. Μόλις είχαμε τελειώσει το Δημοτικό Σχολείο (το τρίτο Αλες/πόλεως) καθώς και τις εισιτήριες εξετάσεις στο Γυμνάσιο Αλεξ/πόλεως (τη Λεονταρίδειο Σχολή Αρρένων) και πανηγυρίζαμε την επιτυχία, μας καλεί ο δάσκαλος μας και Διευθυντής του Σχολείου, αείμνηστος Αθανάσιος Σπανός, ηλικίας τότε 70 περίπου ετών, μας συγκεντρώνει στην τελευταία (αριστερά) αίθουσα του Σχολείου, παίρνει στα χέρια του μια κιμωλία καί γράφει στον πίνακα:

«Ή πατρίδα μας έχει ανάγκη από 12.000 δασκάλους. Στα Ελληνικά Σχολεία υπηρετούν σήμερα 5.000 δάσκαλοι. Και έχει ανάγκη από 7.000 δασκάλους».

Καί προσθέτει:

«Στην πόλη μας ιδρύθηκε καί λειτουργεί από φέτος Διδασκαλείο. Σας συμβουλεύω να πάτε σ’ αότό για να γίνετε σε έξι χρόνια διδάσκαλοι». Καί πράγματι έτσι ακριβώς έγινε. Έδωσα εξετάσεις στο Διδασκαλείο, επέτυχα, έφοίτησα κανονικά 6 χρόνια, πήρα το απολυτήριο μου το 1930 καί το Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου υπηρετούσα σαν δάσκαλος στο Σχολείο της “Άνθειας» (58)

– «Ουσιαστικός ιδρυτής καί θεμελιωτής του Διδασκαλείου Αλεξανδρουπόλεως ήτο ο Θ. Κάστανος. Αυτός εφρόντισε να περισυλλέξη όλον το διδακτικόν προσωπικόν του Άρχιγενείου Διδασκαλείου Επιβατών Θράκης, να το συγκέντρωση εις Άλεξανδρούπολιν, με επικεφαλής τότε την κυρίαν Ζηνοβίαν Νέστορα και τας συνεργάτιδας της διδασκάλισσας Άρχιγενειάδας, ώστε το αρτισύστατον Διδασκαλεΐον Αλεξανδρουπόλεως να εμφανίζεται ως ανωτέρα συνέχεια των Άρχιγενείων Διδασκαλείων, και να μεταφέρη εκεί όλον το αρχείον του παλαιού ιδρύματος του εθνικού ευεργέτου Αρχιγένους. Χάρις εις την έπιμονήν και τας ενεργείας του θ. Κάστανου, έδρα του νέου Διδασκαλείου ωρίσθη όχι η Κομοτηνή, όπως ήθελον τότε αι διοικητικοί Ελληνικαί Αρχαί της Κομοτηνής, αλλά η Αλεξανδρούπολις, μία ωραιότατη πόλις παράλιος με ευρωπαϊκήν ρυμοτομίαν»(8)Ί

—————–

1. «Το 1924 λειτούργησε στην Αλεξανδρούπολη τριτάξιο Διδασκαλείο υπό την Διεύβυνσιν του παιδαγωγού και φιλοσόφου Θ. Κάστανου… Όπως πληροφορήβηκα εκεί και από τον ίδιον τον Θ. Κάστανον, το Διδασκαλείον λειτουργούσε πριν στους Επιβάτες της Ανατολικής Θράκης υπό την διεύθυνσιν του ιδίου, και, μετά την κατάρρευσιν του μετώπου, το μετέφερε στην Αλεξανδρούπολη, παρά τις αντιδράσεις διαφορών παραγόντων περί του τόπου της ιδρύσεως του» (16)